ις΄ Δεν δημιουργείται λοιπόν εκπληξις για όλα αυτά; Πώς η υγρά φύσις της θαλασσης με την ρευστή ιδιότητά της, άλλοτε μεν υποχωρεί και δίδει διάβασι το πλοίο, το οποίο κινείται με την ώθησι των ανέμων, άλλοτε δε, αρνείται την φύσι της, δημιουργεί αντίσταση, και σαν άλλη ξηρά κατακρατεί το πλοιό; Πώς δε και ο έυκολα διαχεόμενος αέρας εν μέρει συστέλλεται, και δεν παρασύρει το πλοίο με την ορμητικότητά του, ενώ κανένα άλλο ισχυρότερο σώμα δεν το εμποδίζει; Διότι ως προς την ευκινησία οι άνεμοι πλεονεκτούν σε σύγκρισι με τα ύδτα. Και ακόμη, από το να διαχωριστούν τα νερά της θαλάσσης και να φανή η ξηρά του πυθμένος, το να σταθεροποιηθή σαν ξηρά η ρευστή επιφάνεια της θαλάσσης, τούτο είναι θαύμα όχι μικρότερο. Λοιπόν ας προστεθή και τούρο στα παλαιά θαυμάσια, και ας γίνει θέμα διηγήσεως, και ας υμνηθή και δοξασθή γι' αυτό ο Θεός, για τον Οποίον, τίποτε απολύτως από αυτά που θέλει δεν είναι ακατόρθωτο.
ιζ΄ Έτσι λοιπόν οι συνταξιδιώτες του Πέτρου πλησίασαν προς την στεριά, και αποβιβάζουν τον γενναίο υτόν στους πρόποδες του Όρους με δάκρυα στα μάτια. Εκείνος τους έδωσε δύναμι και θάρρος, αφού ήδη είχαν εξαντληθή, προλέγοντάς τους ότι ο πλους θα είναι ακίνδυνος, και ο σκοπός τους αποτελεσματικός. Αυτοί λοιπόν ξεκίνησαν με αγαθές ελπίδες. αυτός δε, προχωρώντας προς τα άβατα με κάποιο δέος, ανέβη στο Όρος, και εισήλθε στα άδυτα, εμπιστευθείς τον εαυτό του εις μόνον τον Θεό. γι' Αυτόν υπεσχέθη να ζήση και αυτή την υπόσχεσι φρόντιζε να εκπληρώση. Παρέμενε σχεδόν χωρίς τροφές, από όσες συντηρείται η ανθρωπίνη φύσις, λίγο κατώτερος από τους Αγγέλους, σ' αυτόν εδώ τον τόπο, και εταλαιπωρείτο με το ψύχος και τον καύσωνα, τους παγετούς, τα χιόνια και τις βροχές, γυμνός χωρίς στέγη, ώ της υπομονής του! Διότι υπήρξε άνδρας με πολύ σύνεσι, περισσότερη από κάθε άλλον, και γνώριζε την φύσι του γήινου τούτου φυράματος, η οποία βαρύνει και αυτόν τον νου, τον ωθεί προς τα κάτω, και δεν επιτρέπει να έχωμε το «πολίτευμα εν Ουρανοίς». Έτρωγε από τις υπάρχουσε βοτάνες με πολλή εγκράτεια, και έτσι καθυπέταξε την σάρκα. Στον νου έδωσε πνευματική δύναμι, και με την ακροβή ησυχαστική ζωή του έκαμε την καρδία του θείον όχημα και άλλον Ουρανό, και καλύτερο από τον ουρανό κατοικητήριο του Θεού. Και τούτο είναι, δια να είπω με συντομία, επιστροφή του νου προς τον εαυτό του και σύννευσις. μάλλον δε, αν και είναι υπερβολικά θαυμαστό για να το εκφράσω, επιστροφή όλων των δυνάμεων της ψυχής προς τον νου, και η κατά νοουν και Θεόν ενέργεια.
ιη΄ Είναι αδύνατον όμως να είπω με ακρίβεια την συνέχεια. Διότι οταν ο νους απομακρυνθή από όλα τα αισθητά και ανασηκωθή από τον θόρυβο που τα περιβάλλει, και παρατηρήση προσεκτικά τον έσω άνθρωπο, πρώτα-πρώτα βλέπει το απαίσιο προσωπείο που απέκτησε από την περιπλάνησί του στα γήινα, και σπέυδει να το αποπλύνη με το πένθος. και αφού αφαιρέση το δύσμορφο αυτό κάλυμμα, τότε, καθώς πια η ψυχή δεν διασκορπίζεται άπρεπα σε ποικίλες μέριμνες, μόλις τότε ειρηνεύει, και ευρίσκει την πραγματική ησυχία, και μένει καθ' εαυτόν. νοών τον εαυτό του, μάλλον δε δια του εαυτού του τον Θεό, όσο βέβαια είναι τόυτο δυνατόν, για τον οποίον Θεό μερικές φορές υπερβάλλει και την ιδική του φύσι, και θαούται με την ένωσί του, προκόπτοντας προς το καλύτερο πάντοτε. μόνο θα πρέπη να ασφαλίζη προσεκτικά τον εαυτό του από παντού, ώστε από πουθενά να μην έχει είσοδο, ο απ΄αρχής εισηγητής της κακίας. μη τυχός εισέλθη, και ευρίσκοντας τον χώρο έτοιμο, παραμείνη μετά των οπαδών του στην ψυχή, και με την πονηρά του φάλαγγα, αλλοίμονο! κάμη αυτήν στρατόπεδο, και γίνουν «τα έσχατα εκείνου χείρονα των πρώτων», κατά την ευαγγελική εκείνη φωνή.
ιθ΄ Αλλ' αυτά μεν ας είναι έτσι. Όταν δε ο νους, όπως ήδη αναφέραμε, αποδιώκοντας κάθε πάθος που ευρίσκεται μέσα μας, εξασφαλίση στην ψυχή την απροσπάθεια, και επιστρέψη ολκληρωτικά όχι μόνον αυτός ο ίδιος προς τον εαυτό του, αλλά και τις άλλες δυνάμεις της ψυχής, και βγάλη ήη από τη μέση κάθε επίκτητο στοιχείο, αυτό δηλαδή που ανήκει στην πονηρά παράταξι, προχωρώντας προς το τελειότερο, μάλλον δε προς το τελειότατο και όσα ανήκουν στην αγαθή μερίδα, όχι απλώς δια να υπερβή την υλική δυάδα. αλλ' ακόμη για να ξεπεράση και τα νοητά και τα συνδεδεμένα με φαντασίες νοήματα και να τα απορρίψη όλα για την εαυρέστησι και την αγάπη του Θεού, και να σταθή μπροστά στον Θεό «κωφός και άλαλος» κατά το γεγραμένο, τότε επικρατεί η λογική φύσις επί της ύλης. Έτσι δέχεται την θειότατη ανάπλασι ανεμπόδιστα, καθώς κανένα πλέον από τα πάθη δεν τον ενοχλεί, και η Χάρις του θεού έρχεται και μεταβάλλει προς το καλύτερο ολόκληρο τον άνθρωπο. Ο νους λοιπόν που επέτυχε όλα αυτά, μεταδίδει και προς το ίδιο του το σώμα πολλά σημάδια της θείας ωραιότητος. και ενεργεί ως μεσίτης μεταξύ θείας Χάριτος και σαρκικού φρονήματος, και δίδει δύναμι στα αδύνατα.
κ΄Έτσι λοιπόν δημιουργείται η θεοειδής και ανυπέρβλητος συνήθεια στην αρετή, και το προς την κακίαν ακίνητον ή δυσκίνητον, και οι θαυματουργίες, το διορατικό και προορατικό χάριμα, και το να συζητά κανείς για εκείνα που συμβαίνουν πολύ μακρυά, σαν να είναι εμπρός στα μάτια του. Και το ακόμη σπουδαιότερον είναι, ότι ο σκοπός των μακαρίων εκείνωνδεν είναι αυτά, αλλ' ακριβώς όταν κάποιος βλέπη προς την ηλιακή ακτίνα, και αντιλαμβάνεται τα αιωρούμενα μόρια, έστω και αν δεν είναι αυτός ο σκοπός του, έτσι και εκείνοι, ερχόμενοι σε επικοινωνία με τις θείες ακτίνες, στις οποίες εκ φύσεως υπάρχει η αποκάλυψις των πάντων, όχι μόνο των παρόντων ή εκείνων που έγιναν, αλλά και εκείνων που πρόκειται να γίνουν, έχουν σαν δευτερεύον έργον την γνώσι εκείνων. Διότι σκοπός αυτών είναι η μοναχική ατέλεστος τελειότης, η αληθής ησυχία, μάλλον δε ο καρπός της αληθούς ησυχίας, όπως είπαμε. πράγμα που είναι δύσκολο να το παραστήση κανείς, δύσκολο να το εκφράση και δύσκολο να το επιτύχη, έστω και αν εμάς το ύψος της υποθέσεως μας ωδήγησε να ομιλήσωμε τώρα με συντομία δι' εκείνα που είναι υπεράνω από εμάς.
ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΒΙΟΝ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΕΤΡΟΥ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΤΟΥ (σελ. 37-45)
ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ
ΈΚΔΟΣΙΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΣΤΑΥΡΟΝΙΚΗΤΑ - ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου