Λόγοι Ασκητικοί - Ερμηνεία στον Αββά Ησαϊα

Δια τεσσάρων πραγμάτων πληθύνεται η πορνεία εν τω σώματι. δια του κοιμηθήναι εις κόρον, και φαγείν εις πλησμονήν, και από ευτραπελίας, και από κοσμήσεως.

Τέσσερα πράγματα δημιουργούν αμαρτωλούς ερεθισμούς στο σώμα. Ποια είναι αυτά; Το κοιμηθήναι εις κόρον, όταν κοιμάται κανείς πολύ. Πράγματι με τον πολύ ύπνο θρέφεται η σάρκα και δεν μπορεί να ζήση καθαρή ζωή. Αποκτά τότε μια νωθρότητα ο μοναχός και χάνει το άοκνο που λέγαμε προηγουμένως, χάνει την αγρυπνία, χάνει την μελέτη. Ο πολύς ύπνος βλάπτει κάθε άνθρωπο που θέλει να επιτύχει κάτι στη ζωή του.

Και φαγείν εις πλησμονήν, και το να τρώγη τόσο, ώστε να χορταίνη. Η εντολή των Πατέρων είναι να τρώγη κανείς τόσο μόνον, όσο χρειάζεται για να συνεχίση την ζωή του, και πάντοτε να πεινά. Η πείνα είναι στοιχέιο μνήμης του Θεού. Αντιθέτως, η πλησμονή γαστρός είναι χαρακτηριστικό του ανθρώπου ο οποίος ζη χωρίς Θεόν, ο οποίος είναι νωθρός στην πνευματική ζωή του και δεν έχει πνευματική ή άλλη δημιουργία. Δεν ζη φυσικά και ομαλά, γι' αυτό προσπαθεί να αναπληρώση την φυσικότητα της ζωής του με το πολύ φαγητό. Ιδιαίτερα, αν το φαγητό μας αρέση, τότε εκεί υπάρχει τελεία αμαρτία.

Και απο ευτραπελίας. Ευτραπελία είναι όχι απλώς να λέγη κανείς ανάρμοστους λόγους, αλλά και να είναι εύκολος στο να τρέπεται σε λόγους. Άνθρωπος επιρρεπής στους λόγους, και αν δεν είναι εν πορνικαίς διαθέσεσι, έστω και καλυμμένες κάτω από μύρια καλύμματα, θα περιπέση οπωσδήποτε. Διότι το επιρρεπές στους λόγους είναι από τα πιο βασανιστικά στοιχεία για την ζωή των ανθρώπων που θέλουν να αφιερωθούν στον Θεόν, και αποκαλύπτει την σκληρότητα της καρδιάς και την απουσία του Θεού.

Όταν έχης ενώπιόν σου την αίσθησι κάποιου μεγάλου, δεν μιλάς, μόνον τον βλέπεις και ακούς ή απαντάς σε ο,τι σε ρωτά. Το ότι ομιλώ, φανερώνει ότι δεν έχω μπροστά μου το όραμα του Θεού, δεν έχω προοπτική που με οδηγεί στον ουρανό. Τα λόγια είναι σημάδια που κρύβουν όλες τις αμαρτίες, εσωτερικές και εξωτερικές, διότι και ο νους και η καρδιά και η κρίσις του ανθρώπου συγχύζονται. Μιλώντας ή ακούγωντας άλλους να μιλούν, συμφύρεσαι με όλον τον κόσμο, τον οποίο φέρνεις μπροστα σου ή σου τον φέρνουν. Ερημώνει τότε η ψυχή σου, ξεγυμνώνεται το πνεύμα σου, και μένει πλέον η σάρκα ανίκανη να αντισταθμίση το καλό, οπότε τί θα κάνει; Θα πέση σε όλες τις δυσωδίες.

Και από κοσμήσεως. Κόσμησις είναι η φροντίδα και η περιποίησις του εαυτού μας, του περιβάλλοντός μας, οιουδήποτε πράγματός μας, το να θέλωμε να γίνωνται όλα όμορφα. Ιδιαίτερα η κόσμησις του εαυτού μας -το πλύσιμο, το χτένισμα, το περιποιημένο ρούχο-, όσο και να πούμε ότι μας την επιβάλλει ο χρόνος ή ο χώρος, στην πραγματικότητα δείχνει εσωτερική κοσμικότητα. 

Το υπερβολικό λοιπόν φαγητό, ο υπερβολικός ύπνος, η ευτραπελία και η κόσμησις πληθύνουν την πορνεία εν σώματι.

Περί Αρετών (σελ. 194-196)

Αρχ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου

Λόγοι Ασκητικοί - Ερμηνεία στον Αββά Ησαϊα

 Έκδοσις Ίνδικτος